Dạo gần đây thấy dân tình la ó về chất lượng đào tạo Tiến Sĩ ở Việt Nam, rằng là đào tạo Tiến sĩ quá công nghiệp, đào tạo như kiểu lồng ấp gà công nghiệp. Một số ý kiến thì cho rằng các đề tài luận án Tiến sĩ quá đơn giản, kiểu như phát triển phong trào cầu lông, hoặc đo chính xác vòng eo NT… Một số đề tài còn có phần hài hước: cách luộc trứng mau chín, cách luộc rau không nát vân vân và mây mây….
Đào tạo Tiến sĩ kiểu này bị coi như những lồng ấp công nghiệp năng suất cao. Một mặt nào đó thì quả đúng thế thật. Nhưng nếu nhìn nhận và so sánh với tiêu chuẩn Tiến sĩ Hoa Kỳ hay Châu Âu thì cũng không có gì là thua kém.
Bill Gate nhận bằng tiến sĩ Havard khi mà còn chưa tốt nghiệp đại học, thậm chí chưa từng học một ngày chương trình đào tạo Tiến sĩ. Havard, trường đại học danh giá nhất nước Mỹ và trên toàn thế giới, đã cấp bằng đại học cho một người còn chưa từng học xong đại học? Và đây cũng không phải là ngoại lệ duy nhất. Jose Mourinho cũng được đại học Lisbon công nhận Tiến sĩ, khi mà ông này cũng chưa từng học một ngày nào chương trình Tiến sĩ, không thèm đóng một đồng học phí luôn.
Thế đấy, dân tình kêu gào về các lồng ấp trong nước so sánh này nọ với các nền giáo dục Âu Mỹ, nhưng lại không chịu phóng tầm mắt nhìn sang tận nơi để thấy việc cấp bằng của các trường đại học bên đó thế nào. Đồng ý, họ có lý do để cấp bằng Tiến sĩ cho anh Bill và anh Mou, đó là vì hai vị này đã thành danh rồi, đã giàu có rồi. Nhưng thế thì các vị Tiến Sĩ lồng ấp của Việt Nam cũng đều là những người giàu có, chức trọng quyền cao. Họ lẽ ra cũng phải được công nhận ngay lập tức, và không cần phải đi học như anh Bill chứ.
Thiết nghĩ nên học theo các nền giáo dục Âu Mỹ kia, công nhận ngay lập tức cho các Tiến sĩ đã xứng đáng rồi, bởi vì họ đã giàu có rồi, có chức tước quyền hành rồi, không nên lãng phí thời gian và của cải xã hội. Nền giáo dục Việt Nam đã quá ưu việt rồi, chả thế mà năm nào cũng giành thứ hạng cao trong các kỳ thi quốc tế. Chúng ta nên hạ tiêu chuẩn để ngang bằng với các nước Âu Mỹ, tránh làm các bạn bẽ mặt!
