Trong các cư dân ốc đảo, bộ tộc cá rô nổi tiếng là những kẻ phiêu lưu và gai góc nhất. Mặc dù không có được hình thể lớn như nhiều tộc khác như trắm, trê, chép nhưng bù lại những chú cá rô lại được trang bị bộ vây lưng sắc nhọn để tự vệ cộng thêm bộ vây tay chắc khỏe. Cá rô là tộc duy nhất trong ốc đảo có thể di chuyển trên cạn, nếu lên bờ trong những ngày mưa, những chú rô có thể thực hiện một hành trình lên đến 6 ngày đêm. Ngoài bộ tộc rô, mọi cư dân trong ốc đảo không thể nào ở trên cạn lâu đến như vậy.
Khi mà dân số trong vương quốc ốc đảo còn thưa thớt, các tộc cá đều không nghĩ đến việc di dân. Nhưng rồi thời gian trôi đi, ốc đảo ngày càng trở nên chật chội, các loài cá lớn như Trắm đen, trắm cỏ, trê, chép lần lượt chiếm giữ những vùng nước nhiều thức ăn nhất, an toàn nhất. Các loài cá nhỏ hơn chen chúc nhau các vùng nước nông ven bờ. Bộ tộc rô là những cư dân đầu tiên lên kế hoạch di cư khỏi ốc đảo. Rất nhiều kế hoạch thử nghiệm đã được tộc cá rô triển khai thử nghiệm. Khí hậu ở sa mạc là vô cùng khắc nghiệt, ban ngày phải chịu cái nắng gay gắt, cát trên sa mạc nóng như rang. Một vài chú rô thử men bờ nước, leo lên cạn, ven bờ của ốc đảo là những trảng cỏ, lùm cây, mặc dù giữa cái nắng gay gắt nhưng vì có lá xanh che chắn nên cũng không đến nỗi quá khắc nghiệt.
Cá rô bắt đầu vận dụng kỹ năng di chuyển trên cạn để tiến vào sa mạc cát. Nhưng chỉ vừa ra khỏi thảm thực vật ven bờ ốc đảo, những tia nắng gắt chiếu xuống làm bầy cá rô cảm thấy vô cùng khó chịu. Mỗi bước di chuyển trong biển cát khiến chúng như bị tróc từng chiếc vảy. Chỉ sau vài bước nhảy, đám cá rô lập tức bảo nhau tìm đường quay trở lại ốc đảo. Trở về với làn nước mát rồi, chúng vẫn kinh hoàng vì những gì trải qua, và phải mất cả tuần lễ sau mới phục hồi được.
Chưa chịu bỏ cuộc, tộc cá rô cho rằng chúng có thể di chuyển vào ban đêm để tránh ánh nắng gắt. Sau khi lên kế hoạch, một nhóm cá rô khác xung phong đi dò đường. Nhóm cá này chờ lúc trời nhá nhem tối thì cùng lên bờ và di chuyển trong biển cát. Khí hậu sa mạc quả thực vô cùng khắc nghiệt. Ban ngày nắng như thiêu đối, nhiệt độ bề mặt cát có thể lên tới 60 độ Celsius, nhưng chỉ ngay sau khi tắt nắng, nhiệt độ lại suy giảm rất nhanh, chỉ đến nửa đêm, nhiệt độ bề mặt cát đã giảm xuống ngưỡng 0 độ Celsius. Đám cá rô nhận ra sự thất thường này, chúng vốn chưa bao giờ phải chịu đựng nhiệt độ giảm sâu như thế, nên lập tức bảo nhau tìm đường quay về. Tuy nhiên, khi nhiệt độ xuống thất, rất nhiều thành viên trong đoàn thám hiểm đã mất sức nhanh chóng, những kẻ mất sức này chỉ còn cách nằm trên mặt cát khô lạnh và trông chờ phép màu. Chỉ có một số ít may mắn sống sót trở về được bờ nước, và lao mình xuống làn nước quen thuộc, chúng như được cải tử hoàn sinh.
Sáng hôm sau, khi mặt trời lên, nhiệt độ tăng khiến một vài thành viên còn mắc kẹt trên cạn của đoàn thám hiểm phục hồi được chút sức tàn. Tận dụng nốt chút sức lực cuối cùng, những kẻ mắc kẹt còn sống sót này lết về ốc đảo, và cũng chỉ có số ít trong đó là trở về được với làn nước. Sau khi đếm lại sĩ số, bộ tộc cá rô nhận ra rằng quá nửa thành viên của đoàn thám hiểm đã bỏ mạng trên sa mạc. Kể từ sau cuộc thám hiểm chết chóc đó, bộ tộc cá rô không còn có thêm cuộc thám hiểm nào nhằm tìm đường di cư khỏi ốc đảo nữa, họ chấp nhận với cuộc sống ngột ngạt trong ốc đảo.
— Mời đón xem phần kế tiếp —
Trích Ngụ ngôn thời 4.0
Tác giả: Lê Thọ
